آموزش اصول پایه فیلم برداری / قسمت سوم
در قسمت های گذشته با بررسی مسائلی، اصول اولیه و پایه فیلم برداری را بررسی کردیم. ابتدا با مفاهیم اولیه و اصطلاحات فنی این زمینه آشنا شدیم و سپس به سراغ ترکیب‌بندی و حالت‌های مختلف قاب‌بندی رفتیم؛ در آخرین قسمت این سری از مقاله های مانا رسانه به بررسی حالت‌های قوانین دیگری در ترکیب‌بندی می‌پردازیم.
برخی از قوانین ترکیب‌بندی
– در یک کادر و فریم خوب همه چیز منظم است و سر جای خود قرار دارد.
– هنگام نگاه کردن از درون منظره یاب خود به بیرون به خطوط افقی و عمودی توجه کنید.
– دقت کنید که تمام خطوط عمودی هنگام فیلم برداری صاف باشند.
– تمام خطوط افقی نیز با خط افق کادر هماهنگ باشند.
قانون تقسیم‌بندی سه‌گانه
قانون تقسیم‌بندی سه‌گانه یا قانون سه بخشی، یکی از اصول پایه‌ای در ساختار داستان‌های سینمایی و تلویزیونی است که توسط رودولف آرنهایم در دهه ۱۹۲۰ معرفی شد.
این قانون بر این اساس است که داستان یک فیلم به سه بخش تقسیم می‌شود که هر بخش وظیفه‌ای مشخص دارد:
- نمایش اول: این بخش معرفی اولیه‌ی داستان و شخصیت‌هاست. در این بخش باید بیان شود که شخصیت اصلی داستان چه مشکلی دارد و چه برنامه‌ای دارد برای حل آن. همچنین باید موقعیت‌های اولیه برای شخصیت اصلی و شخصیت‌های دیگر نشان داده شود.
- نمایش میانی: در این بخش، مشکل اصلی داستان برای شخصیت اصلی تشدید می‌شود و به چالشی بزرگ تبدیل می‌شود. در این بخش، شخصیت اصلی باید با چالش‌های جدیدی روبرو شود و به دنبال راه حل‌های جدیدی برای مشکل خود باشد.
- نمایش آخر: در این بخش، مشکل اصلی داستان حل می‌شود و بخش پایانی داستان ارائه می‌شود. در این بخش، شخصیت اصلی باید بتواند با استفاده از تجربیات و موانعی که پشت سر گذاشته، به راه‌حل‌هایی برسد که به او کمک کند مشکل را حل کند.
قانون تقسیم‌بندی سه‌گانه به فیلمسازان کمک می‌کند تا داستان خود را به شکلی سازمان‌دهی شده و منظم ارائه دهند و به مخاطبان کمک می‌کند تا داستان را به راحتی فهمیده و پی‌گیری کنند.
فضاهای منفی
– فضاهای منفی در فیلم برداری بسیار مهم است.
-خب فضاهای منفی چشم بیننده را هدایت می‌کنند به همین دلیل به آن‌ها فضاهای هدایت‌کننده یاleader می‌گویند.برای توضیح بهتر و واضح‌تر این فضاها مثالی می‌زنیم.
– فرض کنید که در حال فیلمبرداری از یک کودک هستید.
– کودک در حال راه رفتن به‌سوی مادر خود از و شما باید یک قاب جداگانه از کودک فیلمبرداری کنید.
– قاب جداگانه از مادر فیلمبرداری کنید.
– برای القای حس حرکت کودک شما باید فضای روبه‌جلو که کودک در حال پیشروی است را باز بگذارید.
– بیننده حرکت کودک را به‌راحتی پیش‌بینی کند.
– در رابطه با کادربندی صورت مادر باید به این نکته توجه کرد که مادر در انتظار کودک است.
– شما باید سمت مخالف کادر، یعنی سمتی که کودک در حال آمدن به سمت مادر است را خالی بگذارید.
جزییات در تصویر
– میبایست در یک کادر و قاب فقط سوژه اصلی شما مهم نیست.
– تمام عناصر موجود در کادر به زیبایی فریم شما کمک می‌کند.
قبل از ضبط هر تصویر در فیلم برداری به این نکات توجه کنید که نور شما در صحنه چگونه است؟
لبه‌های تصویر چگونه بسته‌شده‌اند؟
عناصر اضافی در کادر وجود دارند یا نه؟
همه این نکات در یک ترکیب‌بندی موفق مؤثر هستند.
نحوه قاب بندی افراد
– توجه کنید که در رابطه با فیلم برداری از انسان‌ها بسیار با دقت عمل کنید.
– از برش اندام‌های انسان در کادر خودداری کنید.
– دقت کنید که اجزای صورت دبه صورت کامل در کادر قرار بگیرند.
– قرار گرفتن نصفه و نیمه اجزای بدن انسان‌ها در کادر بسیار به چشم مخاطب زشت است.
حرکات ابتدایی دوربین
حرکات استاندارد و مشخصی برای حرکت دوربین وجود دارد که در اینجا به بررسی کلی آن‌ها می‌پردازیم:
-Pan:
حرکت افقی دوربین، حرکت به سمت چپ و راست.
-Tilt:
یعنی که حرکت عمودی، حرکت به سمت بالا و پایین.
-Zoom :
زوم کردن با نزدیک شدن دوربین به سوژه متفاوت است. هنگامی‌که با لنز و زوم کردن لنز به سوژه خود نزدیک می‌شوید بازمانی که دوربین را جلو و عقب می‌برید ازلحاظ فنی با یکدیگر متفاوت هستند.
-Follow:
درفارسی به معنای پیروی کردن یا دنبال کردن. هنگامی‌که دوربین فیلم برداری بر روی شانه یا دست شما قرار دارد و حرکات سوژه خود را با دوربین دنبال می‌کنید.
تکنیک‌های فیلمبرداری
اگر از سه‌پایه استفاده می‌کنید بهترین راه را برای ثابت نگاه‌داشتن دوربین خود انتخاب کرده‌اید.
هنگامی‌که از سه‌پایه استفاده می‌کنید تسلط بیشتری به فیلمبرداری خود دارید.
هنگام فیلم برداری باید حرکات Pan یا Tilt انجام دهید؛ قبل از فیلمبرداری چندین بار حرکت موردنظر را انجام دهید.
– چند بار دوربین را از چپ به راست و از بالا به پایین حرکت دهید تا از فضای کافی اطراف خود مطمئن شوید..
– اگر از سه‌پایه استفاده نمی‌کنید دوربین را بر روی شانه خود قرار دهید.
– از محکم شدن دوربین فیلم برداری بر روی شانه خود مطمئن شوید.
– دست‌های خود را به بدن خود بچسبانید و سطح تماسی با بدن خود به وجود بیاورید.
– پس از قرار دادن دوربین در جای مناسب بر روی سه‌پایه یا بر روی شانه، فاکتورهای اولیه شامل وایت بالانس، فوکوس، قاب، خطوط تقسیم‌بندی و بسیاری از موارد دیگر را چک کنید.
– در رابطه با ضبط صدا اگر از میکروفون‌های اضافی استفاده می‌کنید قبل از شروع ضبط حتماً آن‌ها را چک کنید.
دقت به جزییات
– قبل از فشردن دکمه ضبط از این نکته اطمینان حاصل کنید که کارت حافظه شما به‌اندازه کافی فضای خالی دارد.
– پس از این ابتدای فیلم خود را برای روایت مسایل مهم صرف نکنید.
– همیشه سعی کنید بین 5 تا 10 ثانیه اول فیلم را خالی بگذارید.
– از مسائل کم‌اهمیت فیلم برداری کنید تا در هنگام تدوین با مشکل مواجه نشوید.
– هنگامی‌که دکمه ضبط را فشار دادید مطمئن شوید که دوربین در حال ضبط کردن است.
– از منظره یاب کادر خود را نگاه کنید.
– شاید باید از دو چشم خود استفاده کنید؛ توانایی استفاده از دو چشم در هنگام فیلمبرداری یک مهارت بسیار خوب است که فقط با تمرین و تکرار به دست می‌آید.
– این کار باعث می‌شود تا شما نگاه و دیدی از تمام اجزای موجود درصحنه داشته باشید و حرکت بعدی خود را پیش‌بینی کنید.
– یاد بگیرید تا در هنگام فیلم برداری به سمت عقب راه بروید.
– قبل از هر تغییری در ترکیب‌بندی صحنه به ضبط صدای خود فکر کنید.
– پیش‌بینی کنید که اگر ترکیب این کادر تغییر کند چگونه باید صدابرداری انجام شود.
– کمی قبل از هر حرکت اضافه‌ای دکمه توقف را بفشارید.
– یکی از اشتباهاتی که فیلم‌برداران مبتدی به‌کرات تکرار می‌کنند نفشردن دکمه توقف قبل از حرکت است.
– در برخورد با افراد در مقابل دوربین بااحتیاط عمل کنید.
نابازیگران
– معمولاً مردم از قرار گرفتن در جلوی دوربین کمی ترس دارند.
– شما به‌عنوان فیلم‌بردار باید کاری کنید تا افراد در جلوی دوربین شما احساس راحتی کنید.
– برای ایجاد این حس راحتی می‌توانید از فاصله‌ای نسبتاً دور از سوژه بایستید.
– از زوم کردن برای نزدیک شدن به افراد استفاده کنید.
– سعی کنید در ابتدا و انتهای فیلم تاریخ و ساعت روز فیلم برداری را با صدای بلند اعلام کنید تا در فیلم شما ثبت شو این کار یک کار بسیار کاربردی است.
– دقت کنید که این اعلام تاریخ و صدا باید در انتهای فیلم و در قسمت بیهوده فیلم ضبط شود.
– قطعاً دوربین‌های دیجیتال پیشرفته به‌راحتی زمان و تاریخ فیلمبرداری را برای شما نمایش می‌دهند ولی این کار می‌تواند خیال شما را از هر بابت راحت کند.
در کلام آخر باید بگوییم که فیلم برداری و حرفه‌ای شدن در این زمینه نیازمند تمرین، صبوری، تکرار و پشتکار فراوان است. زمان بیشتری در روز را باید به تمرین اختصاص دهید تا زودتر و بهتر به هدف خود برسید.
